Tiểu sử và Công Hạnh Cố Trưởng Lão
Hòa Thượng Thích Tịnh Đức
(Chấp bút dựa theo tài liệu sống của Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Giới Đức -Huyền Không Sơn Thượng Huế Việt Nam)
Trưởng lão Tịnh Đức thế danh Tôn Thất Toản, sinh ngày 01/08/1944 tuổi Giáp Thân tại Hương Trà, Thừa Thiên Huế. Gia đình dòng tộc Hoàng gia, thuộc Đệ bát hệ, Đệ nhị phòng, dòng dõi Chúa Nguyễn Phúc Thụ (Túc Tông Hiếu Đinh Hoàng Đế).
Thân phụ là ông Tôn Thất Nhượng, sinh năm 1897, mất năm 1982, thọ 85 tuổi. Thân mẫu là bà Nguyễn Thị Bàng, sinh năm 1903, mất năm 1963, thọ 61 tuổi. Gia đình có 5 anh em, Ngài là người con út. Xưa, gia đình ngụ tại Hương Trà, Thừa Thiên Huế. Sau vào ở tại phường Thạc Gián, Đà Nẵng.
Gia đình Ngài có nhiều đời tín Phật, hiền lương, tựa nương Tam Bảo. Cậu thanh niên Toản từ trẻ lớn lên tài giỏi, thông minh học tại trường trung học Phan Chu Trinh, Đà Nẵng. Năm 1963, học hết phổ thông, lấy xong tú tài 2, tuổi vừa 19, rồi thi đậu vào trường đại học Y Khoa Huế. Theo học được 1 năm, thấy không hợp duyên đời, cậu thanh niên Toản bỏ ngang không học nữa. Lúc trai trẻ thanh niên Toản tính vốn khác đời sống thế tục, coi thường y phục ngoại hình, không màng hình thức bề ngoài, mà chú trọng phần cốt lõi tâm linh nhiều hơn.
Thế là một ngày đẹp trời, cậu thanh niên Toản đến chùa Tam Bảo, Đà Nẵng. Duyên lành gặp Ngài trụ trì Pháp Nhẫn, nhìn qua dáng vẻ và cốt cách của người thanh niên Toản này, Ngài đã tự tay thế phát cạo đầu và khuyên thanh niên Toản hãy xả bỏ uế trược bụi trần mà đi theo con đường thoát đời sống thế tục.
Ngày 15/7/1965, giới tử Tôn Thất Toản chính thức thọ giới Sa-Di với Ngài Trưởng lão Thích Giới Nghiêm làm thầy tế độ tại Kỳ Viên Tự, Saigon. Bổn sư đặt pháp danh là Tịnh Đức-Visuddhiguna. Vì nghiệp tu vốn dày sâu, kinh luật đọc qua là thuộc làu, nên dể dàng vâng nghiêm huấn tập trong ngoài phận sự của người Sa-di.
Năm 1967 vừa tròn 23 tuổi, Sa-di Tịnh Đức về Phật Bảo Tự tại Phú Thọ Hoà Gia Định, theo gót chân Thầy bổn sư về chùa Tổ, cùng với huynh đệ đồng môn, đồng lữ, hằng ngày tu tập, thời khoá công phu, lao tác, dần dà quen thuộc với nếp sống thiền môn.
Hai năm sau, năm 1969 Trưởng lão Hòa thượng Thích Giới Nghiêm cho Sa-di Tịnh Đức xuất dương du học Thái lan tại ngôi chùa Paknam, Bangkok là nơi chư vị trưởng lão tiền bối đã đến đây cầu Pháp, là nơi đèn sách cho nhiều thế hệ tăng sinh Vietnam.
Thế là vào lúc 16h30 ngày 5/7/1970 Sa-di Tịnh Đức chánh thức được thọ Đại giới. Thầy tế độ là Ngài Punnavaro Maha Thero, Yết-ma, giáo thọ là 2 Ngài Vijjo Ma-ha Thero và Pannavirato Ma-ha Thero tại Paknam Bhasicharoin, Bangkok, Thailan. Tỳ khưu Tịnh Đức từ đây mọi gian khổ chẳng từ nan, học rộng và sâu hơn về luật về kinh. Thầy học thêm Pali, A-tỳ-đàm và trau dồi ngôn ngữ Thái suốt 5 năm miệt mài không trể nãi.
Đồng thời nhóm đệ huynh du học Thái Lan lại kể đến Đại đức Chơn Trí thọ giới cùng Thầy là Trưởng lão Giới Nghiêm. Cả hai vị này cùng chí nguyện tầm cầu nam Phạn Pali Nguyên Thuỷ, đã không nề hà khó khăn gian khổ chữ, nghĩa kinh văn đốt cháy mái đầu xanh.
Ba năm sau, ngày 16/5/1975 Đại Đức Tịnh Đức lần đầu tiên đặt chân lên Pháp quốc, thành lập chùa Kỳ Viên. Lúc đầu chỉ là căn nhà nhỏ đơn sơ để có chỗ nương thân, tụng kinh, và lễ bái. Đại đức Tịnh Đức được xem như là người khai sơn mang hạt giống Phật giáo Nguyên thuỷ Vietnam đến Paris nói riêng và Châu Âu nói chung.
Tiếp theo đó Đại đức Chơn Trí và Đại đức Đức Minh cùng nhau đến Paris Pháp quốc hổ trợ với Đại đức Tịnh Đức mong lan truyền Phật giáo Nguyên thuỷ Vietnam đến vùng đất hoa lệ này. Do nhân duyên chưa hội đủ, Phật tử chưa đủ chánh tín với ngôi Tam bảo, ngôn ngữ bất đồng, văn hoá dị biệt, thế là sau 2 năm gắng gượng, tháng 11/1977 cả 2 vị đã đặt chân định cư đến Pomona, California Mỹ quốc.
Nhờ cư sỹ Trần Minh Lợi nhiệt tình giúp đỡ mua lại ngôi nhà nhỏ xây nên Tổ đình Pháp vân vào năm 1978. Vậy là Thầy Tịnh Đức không những chỉ là khai sơn cho Tổ đình Pháp Vân, California Mỹ quốc, mà còn là vị khai sơn cho Phật giáo Nguyên thủy Vietnam tại Bắc Mỹ.
Đằng đẵng 10 năm xây dựng và phát triển, huynh đệ đồng cam cộng khổ đã biến ngôi tổ đình Pháp Vân thành 1 đạo tràng hưng thịnh. Thiện nam tín nữ, gia đình Phật tử sóc vọng đông vui, nên vóc nên hình.
Đến đây thì Đại đức Tịnh Đức lại tính chuyện ra đi. Ngài giao lại chùa Pháp Vân cho Pháp đệ Chơn Trí tiếp tục trông coi và phát triển.
Đại đức Tịnh Đức rong ruổi sang Houston, Texas vào rừng cất cốc đặt tên là Phù Vân Am. Ngài ở đó 10 năm tịnh tu, độc cư thiền định như 1 vị ẩn sĩ thâm lâm.
Trong thời gian này do tu tập miên mật đã động tâm đến Ngài Pháp Nhẫn hay tin, mời thỉnh Đại đức Tịnh Đức về ở tự viện Liên Hoa, thế là Đại đức Tịnh Đức bèn neo trạm ở đây.
Năm 1997 chùa Đạo Quang được xây dựng tại Garland, Texas trên một mảnh đất 10 mẫu có rừng cảnh, có hồ nước rất quy mô, rất bề thế. Sau 1 thời gian phát triển và xây dựng với lầu Đông, lầu Tây, chánh điện, Thiền đường, Ngài còn mua thêm mảnh đất kế bên 5 mẫu. Thế là từ đây chùa Đạo Quang toạ lạc trên mảnh đất 15 mẫu. Hằng năm lễ hội đông vui, Phật tử thập phương không phân biệt Nam tông, Bắc phái quy tụ về đây để gieo trồng thiện pháp.
Ngày 16 tháng 11 năm 2021 do duyên bệnh, Hoà Thượng Thích Tịnh Đức phải nhập viện để giải phẩu, ca mổ thành công nhưng cũng từ đó, sau khi xuất viện về Chùa tịnh dưỡng, ngài không chịu ăn mà chỉ uống nước. Cơ thể suy nhược dần dần từ đấy. Chư Tăng Ni và Phật tử khắp nơi về đảnh lễ viếng thăm, vấn an sức khỏe ngài, ngài đều cho tiền xe, tiền lệ phí máy bay, thật là cảm động. Không ăn hơn một tháng mà Hoà thượng Thích Tịnh Đức vẫn an nhiên dạy dỗ môn đồ, đọc thơ khuyến tu sách tấn chư tăng ni và Phật tử gần xa như những lời đi huấn tối hậu của ngài. Trước khi giã từ huyễn mộng, ngài xả bỏ báo thân mà về với Phật an bình.
Thế là đúng 8g27’ tối ngày 07 tháng 01 năm 2022 nhằm ngày mồng 05 tháng Chạp năm Tân Sửu, ngài đã an nhiên thâu thần thị tịch tại bổn tự Đạo Quang. Hưởng thọ 78 tuổi, Hạ Lạp 52 năm.
Nhất tâm cầu nguyện Giác Linh Cố Trưởng lão Hoà Thượng Tịnh Đức cao đăng cảnh giới an lạc. Ba-la-mật độ hạnh nguyện sớm viên thành 🙏🙏🙏
By Đệ Tử Tuệ Quán
Biography and Meritorious Behavior of the Late Most Venerable Elder Master Thích Tịnh Đức
