HT. Thích Tuệ Sỹ Thích Trừng Sỹ
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
LỄ TƯỞNG NIỆM ĐỨC TRƯỞNG LÃO
HÒA THƯỢNG THIỀN SƯ THÍCH TUỆ SỸ
Hòa thượng thiền Sư Thích Tuệ Sỹ, vị giáo phẩm uyên bác, dịch giả của nhiều bộ Kinh, Luật, và Luận quan trọng; tác giả của các công trình nghiên cứu Phật học giá trị, sau thời gian bệnh duyên đã viên tịch tại chùa Phật Ân (tỉnh Đồng Nai) vào 16 giờ chiều nay, ngày 24-11-2023.
Thầy Thích Tuệ Sỹ, pháp húy Nguyên Chứng, sinh năm 1945 tại Paksé (Lào), nguyên quán tại tỉnh Quảng Bình. Thầy là đệ tử của Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Thủ (1909-1984), Đệ nhất Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN.
Năm 12 tuổi, Thầy từ Paksé về Sài Gòn, sau đó trở lại Huế, tu học tại chùa Từ Đàm với Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu (1921-2001), rồi vào học tại Phật học viện Trung phần Hải Đức ở Nha Trang và Quảng Hương Già Lam ở Sài Gòn.
Thầy đã tốt nghiệp Viện Cao đẳng Phật học ở Sài Gòn năm 1964 do Hòa thượng Thiền Sư Thích Nhất Hạnh (1926-2022) sáng lập. Sau đó, Thầy tốt nghiệp phân khoa Phật học của Viện Đại học Vạn Hạnh khi thầy mới 22 tuổi.
Năm 1970, với những công trình nghiên cứu, khảo luận có giá trị về Thiền học và Triết học Phật giáo, trong đó có tác phẩm đầu tay Đại cương về thiền quán và nổi bật hơn hết là Triết học về tánh Không, thầy Tuệ Sỹ được đặc cách bổ nhiệm Giáo sư thực thụ ở Viện Đại học Vạn Hạnh do Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Châu (1918-2012) làm Viện trưởng. Thầy là giáo sư trẻ tuổi nhất ở Đại học Vạn Hạnh, Sài Gòn thời bấy giờ.
Năm 1971, thầy được Hòa thượng Thích Minh Châu bổ nhiệm làm Tổng Thư ký tạp chí Tư Tưởng – cơ quan ngôn luận của Viện Đại học Vạn Hạnh. Bên cạnh đó, thầy cũng làm Thư ký tòa soạn, chủ bút, tham gia cộng tác với nhiều tờ báo, tạp chí nghiên cứu đương thời như Vạn Hạnh, Hải Triều Âm, Khởi Hành, Thời Tập,…
Thầy Tuệ Sỹ nổi tiếng là học giả uyên bác, thông thạo nhiều loại cổ ngữ lẫn sinh ngữ như Hán văn, Phạn văn, Tạng văn, tiếng Anh, Pháp, Đức, Nhật, … Trong gần suốt cuộc đời của mình, thầy dành phần lớn thời gian và tâm huyết của mình cho việc phiên dịch và chú giải kinh điển, đặc biệt là các Kinh A-hàm. Các dịch phẩm nổi bật của thầy đã được chính thức xuất bản và đến với các độc giả ở Việt Nam và ở hải ngoại.
Gần 30 tác phẩm của thầy Tuệ Sỹ đã được xuất bản và tái bản nhiều lần ở Việt Nam.
Trong đó đáng kể nhất là Trường A-hàm, Trung A-hàm, Tăng Nhất A-hàm, và Tạp A-hàm – NXB Hồng Đức;
A-tỳ-đạt-ma Câu Xá (5 tập) – NXB Hồng Đức;
A-tỳ-đạt-ma Pháp uẩn túc luận – NXB Hồng Đức;
A-tỳ-đạt-ma Tập dị môn túc luận – NXB Hồng Đức;
Duy-ma-cật sở thuyết – NXB Hồng Đức;
Luận thành duy thức – NXB Hồng Đức;
Tinh hoa triết học Phật giáo của Junjiro Takakusu – NXB Hồng Đức,
Thiền luận của Daisetsu T.Suzuki (đồng dịch giả với Trúc Thiên, 3 tập) – NXB Tổng hợp TP.HCM (1992), NXB Tri Thức tái bản;
Thiền & Bát-nhã – NXB Hồng Đức…
Bên cạnh đó, thầy Tuệ Sỹ còn trước tác, biên soạn, và giới thiệu nhiều tác phẩm luận giải kinh điển, lịch sử, và triết học Phật giáo, … được in thành sách, xuất bản, và tái bản ở Việt Nam gần đây như sau:
Triết học về tánh Không – NXB Hồng Đức;
Tổng quan về nghiệp – NXB Đà Nẵng;
Thiền định Phật giáo – NXB Đà Nẵng;
Huyền thoại Duy-ma-cật – NXB Hồng Đức;
Thắng Man giảng luận – NXB Hồng Đức;
Du-già Bồ-tát giới – NXB Hồng Đức;
Tô Đông Pha, những phương trời viễn mộng – NXB Hồng Đức;
Pháp diệt tránh – NXB Phương Đông;
Giấc mơ Trường Sơn (thơ) – NXB Đà Nẵng;
Thiên lý độc hành (thơ) – NXB Đà Nẵng;
Hoàng cầm tình khúc (thơ) – NXB Hồng Đức…
Thầy Thích Tuệ Sỹ là một tác giả lớn đóng góp nhiều công trình quan trọng cho nền Phật học. Thầy còn hiệu đính, chú thích bản Việt dịch Luật Tứ phần của Hòa thượng Thích Đỗng Minh, bản dịch Tăng-nhất A-hàm của Thầy Thích Đức Thắng và chủ trì bản dịch của Phật điển phổ thông – Dẫn vào Phật tuệ… cũng đã được xuất bản ở Việt Nam.
Thầy Tuệ Sỹ còn đích thân giảng dạy các lớp học về Luật Tứ phần, các bộ kinh vàLuận Đại thừa cho chư Tăng và Phật tử tại Quảng Hương Già Lam cũng như một số nơi khác qua phương thức trực tuyến.
Được biết, thầy Tuệ Sỹ đã được đưa từ bệnh viện về Chùa Phật Ân vào sáng hôm qua ngày 23 tháng 11 năm 2023.
Hôm nay, ở Hoa Kỳ, chúng con nhận tin từ Việt Nam, Hòa thượng Thiền Sư Thích Tuệ Sỹ đã viên tịch ở Chùa Phật Ân, thành Phố Long Thành, tỉnh Đồng Nai, lúc 4 giờ chiều giờ Việt Nam ngày 24 tháng 11 năm 2023.
Tăng Ni và quý Phật tử ở Việt Nam và ở hải ngoại xin nhất tâm đảnh lễ Giác linh trưởng lão Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, tân viên tịch.
Chùa Pháp Nhãn chúng con nhất tâm cầu nguyện Giác linh Hòa thượng cao đăng Phật quốc, sớm hồi nhập Ta-bà, để tiếp tục con đường hoằng dương chánh Pháp của Đức Thế Tôn, nhất là các công trình dịch thuật, biên soạn, và nghiên cứu Kinh điển Phật giáo Việt Nam.
Di Chúc của Hòa thượng Tuệ Sỹ
Memorial Ceremony of the Most Venerable Zen Master Thích Tuệ Sỹ
